4 Advent: Rumpelstilzchen

Übungen zur unterordnenden Konjunktionen

 Dasgaliin hariu:

Unterordnende Konjunktionen

3 Advent: Rapunzel

Einsetzübung der nebenordnenden Konjunktionen

Дасгалын хариу:

Nebenordnende Konjunktion буюу адил зэрэгт холбоос үг

Би ханиад хүрч хоолой ам таг болсон тул одоогоор видео хичээл хийх боломжгүй боллоо. Aber macht nichts, das leben geht weiter ;)

2Advent- Die Sterntaler

Konjunktion- Холбоос үг

Энэ сэдэв Germanbetta1 номонд орсон тул номыг түгээгдэж байгаа дэлгүүрүүдээс авах юмуу европт байдаг бол имэйл бичиж яаж авахаа асууна уу! Номын дэлгэрэнгүй танилцуулга мөн цэсэн дээр бий, үзээрэй.

Possessivpronomen- Хамаатуулах төлөөний үг + Дасгал

Personalpronomen Биеийн төлөөний үг	Possessivpronomen/ Хамаатуулах төлөөний үг
ich	mein- миний
du	dein- чиний
er	sein	түүний, тэрний
es	sein
sie	ihr
wir	unser- бидний
ihr	euer- та нарын
sie	ihr- тэд нарын
Sie	Ihr- таны, та бүхний

Хамаатуулах төлөөний үг "mein" нь эр юм уу эрс хүйсний үгийг өөртөө хамаатуулж байвал дээрх хүснэгтэнд байгаа шиг гийгүүлэгчээр төгсдөг бол эм хүйсний болон олон тоонд байгаа үгийг өөртөө хамаатуулахдаа ардаа -e эгшиг залгадаг. Жишээ нь: Mein Ball(m)- миний бөмбөг(эр), meine Bälle- миний бөмбөгнүүд, mein Bild(n)- миний зураг(эрс), meine Bilder(pl.)- миний зурагнууд, meine Uhr(f)миний цаг(эм , meine Uhren- миний цагнууд

Nominativ (Нэрлэх)		Genitiv (Хар)	Dativ (Өгөх/о)	Akkusativ (Заах)
mein Ball	der	meines Balles	meinem Ball	meinen Ball
mein Bild	das	meines Bildes	meinem Bild	mein Bild
meine Uhr	die	meiner Uhr	meiner Uhr	meine Uhr
meine Bälle	Plural	meiner Bälle	meinen Bällen	meine Bälle
meine Bilder		meiner Bilder	meinen Bildern	meine Bilder
meine Uhren		meiner Uhren	meinen Uhren	meine Uhren

Жич: Ердийн тийн ялгалын талаар Bettina2 “тийн ялгал” гэсэн видео хичээлээс давтаж хараарай. Олоход хэцүү бол хайх самбар дээр “тийн ялгал” гэж бичээд хайгаарай.

 Дасгал: Ergänzen Sie sein-, ihr- und unser- ( sein-, ihr-, unser- нөхөж бич!)

1. Nepomuk ist Frau Weinerts Hund.

Er ist _____   Hund.

2. Er hat ein braunes Fell.

_____ Fell ist braun.

3. Linda wohnt mit Frau Weinert in einem Haus.

Frau Weinert ist _____  Nachbarin.

4. Lindas Freund heißt Felix.

_____  Freund heißt Felix.

5. Felix wohnt in Heidelberg.

_____ Wohnung ist in Heidelberg.

6. Linda und Felix haben Freunde in Köln.

_____  Freunde aus Köln besuchen sie am Wochenende.

7. Linda sagt zu Frau Weinert:

"_____  Freunde aus Köln kommen zu Besuch."

8. Frau Weinert fragt Linda:

"Haben _____  Freunde auch Haustiere?"

9. Linda antwortet:

"Ja,  _____  Freunde haben zwei Katzen."

10. "Aber Nepomuk hat Angst vor Katzen", sagt Frau Weinert.

" _____  Hund braucht keine Angst zu haben,  _____  Freunde lassen die Katzen zu Hause," beruhigt Linda Frau Weinert.

Дасгалын хариу:

Das Weihnachten- Зул сар

Германд 11 сарын сүүлээс 12 сарын 26 хүртэл зул сар болдог ба энэ хугацааг Weihnachtszeit гэдэг. Энэ баярын гол утга нь 12 сарын 24нд мэндэлсэн Есүс Христ юм. Тийм ч учраас энэ өдрийг Heiligabend буюу ариун үдэш гэдэг. Христийн шашныхан Түүнийг Бурханы бэлэг, хүн төрөлхөтнийг чөлөөлөгч хэмээж энэ өдрийг угтаж 4 долоо хоногийн өмнөөс германчууд “баярлаж” эхэлдэг... Гэхдээ дээр үед л энэ жинхэнэ утгыг нь хүмүүс мэдэж баярладаг байж. Одоо үед германчууд хэт материалистик, реалистик болсон тул энэ утгыг нь мэдсэн ч үүнийг ойлгож ойшоох нь илүүц санагдаж гагцхүү энэ баярын хүрээнд бий болдог баярын болоод басхүү романтик уур амьсгалд нь баярлаж л энэ сарыг хүлээдэг юм шиг. Манайхан цагаан сараар бие биедээ бэлэг өгдөг шиг энд бас энэ баяраар ойр дотныхондоо бэлэг өгнө. Тийм болохоор хүүхдүүд хэрхэн хөөрцөглөдөг нь ойлгомжтой биз ээ. Гэр бүл дотроо бараг сарын өмнөөс эхэлж бие биенээсээ

"Албан тасалгаа" дасгалын хариу

Das Büro- Албан тасалгаа + Дасгал

"Дагавар үг" дасгалын хариу

1. Bettina hat Angst  vor dem Hund.

2. Wir sprechen / reden  über das Wetter.

3. Ich warte auf den Bus.

4. Sie bereitet sich auf  die Prüfung vor.

5. Ich denke an  meinen Freund.

6. Weißt du von der Prüfung?

7. Ich danke ihm  für das Geschenk.

8. Elke erinnert sich an Karls Geburtstag.

9. Sabine verliebt sich in Hans.

10. Meine Schwester interessiert sich für Biologie.

11. Wir freuen uns auf die Frühlingsferien.

12. Inge freut sich  über  ihren neuen Job.

Үйл үг + über, um, von, vor, zu

ҮйлҮг+Präposition	Тийн ялгал/ Kasus	Жишээ
fragen nach – асуух	DAT
suchen nach – хайх	DAT
riechen nach – үнэртэх	DAT
schmecken nach – амтагдах	DAT
s. sehnen nach – санагалзах	DAT
sich ärgern über – уурлах	AKK
s. auf|regen über – хөөрөх, догдлох	AKK
sich freuen über – баярлах	AKK
s. informieren über – мэдээлэл авах	AKK
nach|denken über – эргэцүүлж бодох	AKK
lachen über – инээх, хөхрөх	AKK
s. wundern über – гайхах	AKK
berichten über - ...талаар мэдээлэх	Akk
reden/sprechen über – тухай ярих	AKK
verfügen über – хамруулан хангах	AKK
bitten um – өчих, гуйх	AKK
s. bemühen um – мэрийх. чармайх	AKK
s. bewerben um – бүртгүүлэх	AKK
s. kümmern um – санаа тавих	AKK
es geht um – я1 юмны болж буй хүрээ	AKK
wetten um – мөрийцөх	AKK
s. ernähren von - ...р хооллох, тэжээх	DAT
abhängen von - ...с хамаарах	DAT
erzählen von - ...талаар өгүүлэх	DAT
s. erholen von – я1 юмны дараа амрах	DAT
halten von - ...гэж үзэж байх	DAT
träumen von – мөрөөдөх, зүүдлэх	DAT
leben von - ...р амьдрах	DAT
sich trennen von – салах	DAT
verstehen von – я1 юмны талаар ойлгодог байх	DAT
überzeugen von – гарцгүй батлах, нотлох	DAT
verlangen von – я1 юм шаардах	DAT
wissen von – я1 юмны талаар мэддэг байх	DAT
angst haben vor – я1-с айдаг байх	DAT
s. fürchten vor – я1-с айх	DAT
fliehen vor – я1-с дайж зугатах	DAT
s. ekeln vor – я1-с сэжиглэж цэрвэх	DAT
warnen vor – я1-с анхааруулах	DAT
retten vor – я1-с аврах	DAT
s. entschließen zu - ...гэж шийдэх	DAT
ein|laden zu - ...д урих	DAT
gehören zu - ...д хамаарах	DAT
gratulieren zu -...д баяр хүргэх	DAT
passen zu - ...д таарах	DAT
überreden zu - ...д ятгах	DAT
wählen zu - ...д сонгох	DAT

Дасгал: Дагавар үг/ Präposition

 Үйл үгийг хувиргаж бичээд хашилтан дотроос тохирох дагаврыг сонго:

1. Bettina hat __________ [ von / vor / für ] dem Hund. айх

2. Wir ___________ [ um / von / über ] das Wetter. ярих

3. Ich ____________ [ auf / für / von ] den Bus. хүлээх

4. Sie ____________sich [ für / auf / nach ] die Prüfung vor. бэлтгэх

5. Ich ____________ [ über / um / an ] meinen Freund. бодох

6. _____________du [ von / über / vor ] der Prüfung? мэдэх

7. Ich ____________ ihm [ für / auf / über ] das Geschenk. баярлах

8. Elke ____________ sich [ für / an / in ] Karls Geburtstag. санах

9. Sabine ____________ sich [ mit / zu / in ] Hans. дурлах

10. Meine Schwester ____________ sich [ für / in / über ] Biologie. сонирхох

11. Wir ____________ uns [ zu / für / auf ] die Frühlingsferien. баярлах

12. Inge ____________ sich [ um / über / für ] ihren neuen Job. баярлах

13. Reinhard ____________ sich [ von / nach / vor ] seiner Freundin. салах

14. Ich ____________ mich [ um / über / mit ] das Wetter. уурлах

15. Hans _________ mir [ über / von / um ] seinem schlechten Tag. ярих, өгүүлэх

16. Elsbeth _________ sich [ auf / für / in ] ihr Studium. анхаарлаа төвлөрүүлэх

17. Ich ____________ [ über / um / nach ] dem Preis. асуух

18. Ich ____________ [ in / an / zu ] dich! итгэх

19. Ich _____________nichts [ über / von / für ] Chemie. ойлгох

20. Stefan ____________ [ für / nach / um ] Hilfe. гуйх

21. Er ist ____________ [ um / auf / über ] seine Reise nach Deutschland. догдлох

22. Er ____________ sich [ auf / zu / für ] ein Motorrad. шийдэх

23. Das Buch ____________ [ mit / von / über ] der Nazizeit. тухай гарах, өгүүлэх

Үйл үг + in, mit, um, von, über

ҮйлҮг+Präposition	Тийн ялгал/ Kasus	Жишээ
sich verlieben in - дурлах	AKK	Sie verliebte sich in ihren Nachbarjungen. Тэр хөршийнхөө хүүд дурлажээ.
geraten in – я1 байдалд орох, байдалтай учрах	AKK	Nach diesem Unfall gerät seine Familie in grosse Schwierigkeiten. Энэ ослын дараа түүний гэр бүл маш хүнд байдалд орсон.
an|fangen/beginnen mit - ...ж эхлэх	DAT	Wir fangen nach dem Essen mit dem Aufrämen an. Хоолны дараа бүгдээрээ цэвэрлэгээгээ эхлэх болно. Sobald die Lieferung ankommt, beginnen sie sofort mit der Produktion. Ачаа ирэнгүүт та нар үйлдвэрлэлээ эхэлнэ.
rechnen mit - ...ж тооцоолох	DAT	Wir müssen mit allen Gewinnen und Verlusten rechnen. Бид бүх ашиг болон хорогдолуудыг тооцоолох хэрэгтэй.
spielen mit - ...тэй, -р тоглох	DAT	Unsere Kinder spielen gern mit euren Kindern. Манай хүүхдүүд танай хүүхдүүдтэй тоглох дуртай.
spielen um – я1 юмны төлөө тоглох	AKK	Heute spielen zwei Finalisten um den Pokal. Өнөөдөр шөвгийн 2 баг цомын төлөө тоглоно.
sprechen mit - ...р ярих	DAT	Sie spricht mit leisem Ton. Тэр аядуу өнгөөр ярина.
sprechen über - ...тухай ярих	AKK	Sie spricht über ihre Kindheit. Тэр хүүхэд ахуйнхаа тухай ярьж байна.
sprechen von - ...талаар ярих	DAT	Sie spricht von vielen Strassenkindern. Тэр гудамжны олон хүүхдүүдийн талаар ярина.
schimpfen mit - загнах	DAT	Der Opa schimpft mit seinem Enkel. Өвөө нь ач хүүгээ загнана.
handeln mit – я1 юмаар наймаалцах	DAT	Diese Firma handelt mit elektronischen Bauteilen. Энэ фирм барилгын электрон хэрэгсэлүүдээр наймаалцдаг.
s. handeln um - я1 тухай болж өрнөж байх, өгүүлэх	AKK	Es handelt sich um seine Tochter. Энэ түүний охины тухай өгүүлдэг.
s. streiten mit – хэн 1тэй хэрэлдэж маргалдах	DAT	Sie streitet sich oft mit ihrem Nachbarn. Тэр хөрштэйгөө байнга хэрэлддэг.
(s.) streiten um – я1 юмны талаар маргалдах	AKK	Sie streiten sich um das Auto. Тэд тэр машины талаар маргалдаж байна.
telefonieren mit – утсаар ярих	DAT	Täglich telefoniert er mit seiner Familie. Өдөр бүр тэр гэрийнхэнтэйгээ утсаар ярьдаг.
s. verabreden mit – хэн 1тэй болзох	DAT	Ich habe mich mit meinen Freunden morgen abend verabredet. Би найзуудтайгаа маргааш орой болзсон.
s. vertragen mit – тохирох, таарах	DAT	Die Katze verträgt sich gut mit dem Hund. Муур нохойтой сайн таарч байгаа.

Үйл үг + auf, als, an, bei, für, gegen

ҮйлҮг+Präposition	Тийн ялгал/ Kasus	Жишээ
s. einigen auf - я1 юман дээр санал нийлэх (sich=s.)	AKK	Sie einigen sich auf einen neuen Reiseplan. Тэд нэгэн шинэ аяллын маршрутан дээр санаа нийлцгээлээ.
s. einigen mit - хэн 1-тэй санал нийлэх	DAT	Sie einigen sich auf den neuen Reiseplan mit dem Reiseführer. Тэд аяллын шинэ маршрут дээр Хөтөчтэй санал нийллээ.
s. eignen für – тохирох	AKK	Dieses Material eignet sich nicht für unsere Produkt. Энэ материал манай бараанд тохирохгүй юм байна.
s. verlassen auf – найдаж үлдээх	AKK	Sie können sich auf mich verlassen. Та надад найдаж болно.
s. vor|bereiten auf – ө. я1юманд бэлдэх (өөрөө=ө)	AKK	Bold bereitet sich auf die Verabredung mit Uyanga vor. Болд Уянгатай уулзах болзоондоо бэлдэж байна.
schießen auf - буудах	AKK	Im Trainingslager schießen die Soldaten auf die Zielscheibe. Сургуулилтийн талбарт цэргүүд байн дээр бууддаг.
arbeiten als - ...р ажиллах	Nom	Bayar arbeitet als Mechaniker. Баяр механикчаар ажилладаг.
arbeiten bei - ...д ажиллах	DAT	Er arbeitet bei einer Baufirma als Maurer. Тэр нэрэн барилгын фирмд өрөгчөөр ажилладаг.
s. bezeichnen als - өөрийгөө ...гэж нэрлэх	AKK	Sie bezeichnet sich selbst als eine echte Schamanin. Тэр өөрийгөө жинхэнэ бөө гэж байна.
gelten als – ...гэж тооцогдох	Nom	Diese Einladung gilt auch als Eintrittskarte für die Aftershowparty. Энэ урилга бол бас шоуны дараах партинд орох тасалбар болно.
leiden an - ...р шаналах	DAT	Er leidet an seinem Zahnschmerzen. Тэр шүднийхээ өвчинд шаналж байна.
leiden unter - ...д шаналах, нэрвэгдэх	DAT	In Afrika leiden viele Kinder unter dem Hunger. Африкт олон хүүхэд өлсгөлөнд нэрвэгдэн шаналж байна.
s. beklagen bei ;s. beschweren bei– хэн 1д гомдоллох, гомдол мэдүүлэх	DAT	Beim Baumangel kann sich der Kunde bei der Baufirma beklagen. Барилгын алдаа дутагдлаар үйлчлүүдэгч барилгын фирмд нь гомдол гаргаж болно.
s. beklagen über ; s. beschweren über – я1 юмны тухай гомдоллох,гомдол мэдүүлэх	AKK	Die Kunden beklagen sich über verschiedene Baumängel. Үйлчлүүлэгчид барилгын янз бүрийн дутагдлуудын талаар гомдоллож байна.
s. bedanken bei – хэн 1д талархалаа илэрхийлэх	DAT	Bold bedankt sich bei seiner Familie für die Unterstützung. Болд гэрийнхэндээ тэдний тусламж дэмжлэгэнд талархал илэрхийлэв.
s. bedanken für – я1 юмны төлөө талархалаа илэрхийлэх	AKK	Bold bedankt sich für die Unterstützung bei seiner Familie. Болд түүнийг тусалж дэмжсэнд гэрийнхэндээ талархал илэрхийлэв.
helfen bei - ...-хэд туслах	DAT	Seine Freunde helfen ihm beim Umzug. Түүний найзууд нүүхэд нь туслав.
aus|geben für – я1 юманд зарж үрэх	AKK	Urnaa gibt viel Geld für ihr Hobby aus. Урнаа хоббиндоо их мөнгө зардаг.
danken für - я1 юманд талархах	AKK	Ich danke dir für die Hilfe. Надад тусалсанд чинь би чамд баярлалаа.
kämpfen für – төлөө тэмцэх	AKK	Wir kämpfen für die Gerechtigkeit. Бид шударга ёсны төлөө тэмцэж байна.
kämpfen gegen – эсрэг тэмцэх	AKK	Wir kämpfen gegen die Ungerechtigkeit. Бид шударга бус ёсны эсрэг тэмцэж байна.
kämpfen um – я1 юмны тулд тэмцэх	AKK	Sie kämpfen um die soziale Gerechtigkeiten zu erhalten. Бид нийгмийн шударга ёсыг хадгалахын тулд тэмцэж байна.
stimmen für – төлөө санал өгөх	AKK	Er stimmt für seine Partei. Тэр өөрийн намдаа, намынхаа төлөө саналаа өгөв.
stimmen gegen– эсрэг санал өгөх	AKK	Ich stimme gegen ihn. Би түүний эсрэг саналаа өгөв.
protestieren gegen – эсрэгүүцэх	AKK	Arbeiter protestieren gegen die schlechten Arbeitsbedingungen. Ажилчид ажлын нөхцөл муу байгааг эсэргүүцэж байна.
verstoßen gegen - зөрчих	AKK	Wer  gegen das Gesetzt verstößt, der muss mit den Konsequenzen rechnen. Хуульзөрчиж байгаа хүн түүний үр дагаврыг бас тооцох ёстой.
s. wehren gegen – эсрэг өөрийгөө хамгаалах	AKK	Frauen müssen sich gegen die häuslichen Gewalten wehren. Эмэгтэйчүүд гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг өөрийгөө хамгаалах хэрэгтэй.
s. entschuldigen für – уучлалт гуйх	AKK	Tuya entschuldigt sich für ihre Verspätung. Туяа хоцорсондоо уучлал гуйв.
sich entscheiden für - шийдэх	AKK	Kinder entscheiden sich für den Besuch im Zoo. Хүүхдүүд амьтны хүрээлэнд очихоор шийдэв.
sorgen für – санаа тавих	AKK	Sie sorgt für ihre kranke Großmutter. Тэр өвчтэй эмэг эхдээ санаа тавьдаг.
s. sorgen um – санаа зовох	AKK	Die Eltern sorgen sich um ihr Studium. Ээж аав нь түүний сургуульд нь санаа зовно.
sich interessieren für - сонирхох	AKK	Ich interessiere mich für Motorräder. Би мотоциклнууд сонирхдог.